Ki jingiakhih ha Bangladesh pyrshah ia ka bhah thung kam 30% ia ki khun ki kti jong ki nongialeh laitluid ha ki kam sorkar ki la pur kylleng ka ri Bangladesh. Ïa kane ka bhah, kaba la weng noh da ka sorkar Sheikh Hasina ha u snem 2018, la pynrung biang da ka ïing bishar ha ka 1tarik Kyllalyngkot hynrei la pynsangeh pat da ka Ïingkashari Supreme Court. Te balei ki samla pule ki dang ialeh pyrshah?
 

Sngap kane ka Video harum:
https://youtu.be/S4oYR1KYRas

Ka jingpyrshah jong ki samla pule ban ai kam 30% sha ki ba haing jong ki nongia leh laitluid ka la saphriang jan baroh kawei ka ri Bangladesh. Ki bor pahara ki la  siat ha ki jaka pule bad hynriew ngut ki nongiakhih ki la iap. Ki nongiakhih ki la shimti ia ki jaka pule jong ki skulbah. Kum kane ka jingjur ki jingïakhih haduh ba ka sorkar ka la hap ban khang khyrdep ïa ki skul bad ki kolej. Kaei ka quota kaba ki samla pule ki bym don jingshaniah ha ka sain pyrthei ki pyrshah?

Ki riewshemphang ki ong ba ka jingshah thombor bad ka jingiap ka long kaba sngewsih namar ba ka sorkar ka don ha kajuh ka sla bad ki samla pule kiba iakhih. Ki kwah ba dei ban pynsngewthuh mardor ia kane sha ki khynnah skul.

Ki nongpeitkai jong ka Bangladesh ruh ki ngeit ba ki jingiakhih kim dei tang shaphang ki quota, bad ki samla pule ki pynpaw ia ka jingsngewsih jong ki baroh kawei. Kine ki jingiakhih, kum kiba bun ki mat sain pyrthei ha Bangladesh, ki don ka jingiadei bad ka 1971.

Ka Liberation Movement jong ka snem 1971 ka dei ka watershet moment ha ka histori jong ka Bangladesh. Da ki million ki briew ki la ialeh bad ka Bangladesh ka la ioh ia ka jinglaitluid na ka Pakistan.

Ha u snem 1972, hapoh u Myntri Rangbahduh ha kata ka por, u Sheikh Mujibur Rahman, ka Bangladesh ka la wanrah ia ka rukom ai bynta (quota system), da kaba buh kyrpang 30% na ki shuki na ka bynta ki khun ki kti jong ki nongialeh laitluid. Ka rukom ai quota ka la buh kyrpang ia ki kam na ka bynta kiwei pat ruh, katba 44% na ki kam ki sah katkum ka jinglah.

Dei kane ka jingbuh kyrpang 30% ha ki kam ba ki samla pule ki pyrshah. Ki buh jingkylli balei ba dei ban ai jingmyntoi ia ka pateng kaba lai jong ki nongialeh laitluid, bad ki dawa ia ka jingpynrung kam kaba pura katkum ka jinglah jong ki.

Kaba sngewtynnad ka long ba hadien ba ka Supreme Court ka la pynsangeh ia ka hukum jong ka High Court ha ka taiew ba la dep, ka Bangladesh kam don ia ka quota mynta.

Baroh ki jingbuh kyrpang ha ki kam, kynthup ïa ka bhah jong ki nongïaleh laitluid, la pynduh noh da ka sorkar Sheikh Hasina ha u snem 2018 hadien ka jingïakhih kaba heh jong ki samla pule.

Naduh u snem 2018 ym shym la don quota haduh ba ka kynhun ki nongmudui ki la leit sha ka High Court ha u snem 2021 bad ki la ïakhun mukotduma ban ïoh biang ïa ka 30% ka jingbuh kyrpang jong ki nongïaleh laitluid ha ki kam sorkar.

Hadien ba la bishar ia kane ka mat haduh lai snem, ka iingbishar ba ha khlieh duh ka la pynrung biang ia ka bhah 30% ha ka 1 tarik u Jylliew Kane ka la pynmih ia ki jingiakhih ba dang shen.

U Attorney General u la leit sha ka Supreme Court tang hadien ba la dep rai ka High Court. La ujor ia ka dorkhas ha ka 16 tarik u Jylliew.

Ka Supreme Court ha ka taiew ba la dep ka la pynsangeh noh ïa ka hukum jong ka High Court na ka bynta saw taiew, ong ki khubor. U Chief Justice u la bthah ia ki samla pule kiba iakhih ba kin leit phai biang sha ki klas, da kaba ong ba ka iingbishar kan sa pynmih ia ka rai hadien saw taiew.

"Nga tharai ba ym shym la leh hok ia ka kam namar, hadien ba ka Supreme Court jong ka Bangladesh ka la buh kyrpang, kam don kano kano ka jingbuh kyrpang ne quota na ka bynta ka jingshakri sorkar ha Bangladesh. Ka jinglong jingman jong ka Supreme Court ka la pynlong ia ka rai jong ka High Court kaba khlem treikam (ka rai ka la pynphai biang ia ka jingbuh kyrpang ha ki kam sorkar)," u nongthoh khubor ba rim na Bangladesh u Swadesh Roy u la iathuh ha ka IndiaToday.In.